Starsi super-zdolni: jak to się dzieje?

Przykłady tych, którzy w „słusznym" wieku zbierali największe laury, można mnożyć. Chociażby Verdi - skomponował operę „Falstaff" w wieku osiemdziesięciu lat i pracował nad kolejnymi utworami aż do 84 roku życia. Albo zmarła w tym roku , dostała medycznego Nobla mając 77 lat, a w wieku 92 lat założyła l'Istituto Europeo di Ricerca sul Cervello (Europejski Instytut Badań nad Mózgiem). Lub też onkolog Renato Dulbecco - zdobył Nobla mając „zaledwie" 61 lat, a w wieku 73 lat powierzono mu kierowanie projektem mapowania sekwencji genów ludzkich, co dzielnie nadzorował aż do śmierci tuż przed 98 urodzinami.

Jak to się zatem dzieje, że jedni są w wyśmienitej formie intelektualnej także w latach sędziwych, a u innych dość szybko ulegają osłabieniu i rozwija się relatywnie wcześnie.

Opisywany fenomen postanowili zbadać uczeni z Northwestern University w Chicago. Naukowcy wykorzystali rezonans magnetyczny, aby poddać analizie mózgi osiemdziesięciolatków, którzy w testach neuropsychologicznych wypadali na równi z osobami w wieku pięćdziesięciu czy sześćdziesięciu lat. Mózgi tych dziarskich intelektualnie staruszków porównano z mózgami ludzi o dwie lub trzy dekady młodszych.

Okazuje się, ze w istocie istnieją super-staruszkowie, którym o wiele młodsi mogą pozazdrościć możliwości intelektualnych. Ich kora mózgowa jest grubsza niż pozostałych rówieśników, a także w ich przypadku odnotowano atrofię w mniejszej ilości obszarów w porównaniu do mózgów ludzi po pięćdziesiątce czy sześćdziesiątce.


- Jest to kluczowy obszar (tj. kora mózgowa) odpowiadający za uwagę czy koncentrację, a te zdolności stanowią filar pamięci. Być może właśnie tu kryje się klucz do ich wyjątkowości - mówi Emily Rogalski, współautorka badań. - No i trzeba wspomnieć, że grubsza kora mózgowa wskazuje na zachowanie większej liczby neuronów, a tym samym jest pośrednią miarą dobrego zdrowia mózgu. - dodaje Rogalski.

Wyniki badania są szczególnie istotne zważywszy, że nawet niepatologiczne starzenie się jest związane ze zmniejszeniem kory mózgowej. Należy wspomnieć, że w ramach innych badań, przeprowadzonych na Uniwersytecie w Tokio, obliczono, że starzenie się mózgu przekłada się na zmniejszenie kory mózgowej o 0,23 proc. rocznie (dotyczy to przedstawicieli obojga płci). Spadek ten ulega dwukrotnej intensyfikacji wraz z postępowaniem procesu starzenia się.

Uczeni mają nadzieję, że uzyskane wyniki pomogą rozpoznać, kiedy zaczyna się rozwój mózgu w kierunku niezwykłych zdolności intelektualnych, a kiedy ma miejsce początek choroby Alzheimera. Mechanizm jest prawdopodobnie uwarunkowany genetycznie, mówią uczeni.