31-08-2023
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Ogólna zdolność poznawcza (general cognitive ability, GCA) to zróżnicowany zestaw umiejętności takich, jak rozumowanie, pamięć i percepcja. Jej poziom we wczesnej dorosłości jest silniejszym wskaźnikiem funkcji poznawczych i rezerwy kognitywnej w późniejszym życiu niż inne czynniki, takie jak wykształcenie wyższe, złożoność wykonywanego zawodu lub zaangażowanie w aktywność intelektualną w starszym wieku.
Wyższe wykształcenie i zaangażowanie intelektualne w starszym wieku, w tym rozwiązywanie krzyżówek, czytanie i bogate kontakty towarzyskie - wszystko to zostało powiązane ze zmniejszonym ryzykiem i zachowaniem rezerwy poznawczej. Rezerwa ta jest zdolnością mózgu do improwizowania i znajdowania alternatywnych sposobów wykonania różnych zadań i może pomóc ludziom zrekompensować inne zmiany związane ze starzeniem się.
Przeanalizowano dane ponad tysiąca mężczyzn, którzy wykonywali testy poznawcze w wieku 20 lat, a następnie w wieku 50 - 60 lat zostali poddani kolejnym badanom sprawdzającym poziom zdolności poznawczych, w tym: , rozumowanie abstrakcyjne i płynność słowną.
Jak się okazało, poziom ogólnej zdolności poznawczej w wieku 20 lat przekładał się na wyniki testów kognitywnych po trzech czy czterech dekadach. Był on o wiele silniejszy predyktorem stanu poznawczego w starszym wieku niż np. kształcenie się przez całe życie, złożoność pracy i zaangażowanie w działalność intelektualną.
- Odkrycia sugerują, że wpływ wykształcenia, złożoności wykonywanej pracy i zaangażowanie w czynności poznawcze są w dużej mierze dalszymi skutkami poziomu zdolności intelektualnych w młodszym wieku dorosłym - wyjaśnia prof. William S. Kremen z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego.
Odkryto, że poziom ogólnej zdolności poznawczej w wieku 20 lat koreluje z powierzchnią kory mózgowej w wieku 62 lat. Kora mózgowa to cienki, zewnętrzny obszar mózgu (istoty szarej) odpowiedzialny za myślenie, postrzeganie, wytwarzanie i rozumienie języka.
Autorzy podkreślili, że ma wielką wartość i może poprawić ogólne . Wydaje się jednak, że jej rola w zwiększaniu GCA ma miejsce głównie w dzieciństwie i okresie dojrzewania, kiedy mózg ciągle się rozwija. We wczesnej dorosłości z kolei wpływ edukacji na GCA wydaje się wyrównywać, chociaż ciągle przynosi wiele korzystnych efektów, takich jak poszerzanie wiedzy i doświadczenia.
- Pozostawanie aktywnym poznawczo w późniejszym życiu jest oczywiście korzystne, ale nasze odkrycia sugerują, że powinniśmy spojrzeć na to z perspektywy całego życia. Zwiększenie rezerwy poznawczej i osłabienie pogorszenia funkcji poznawczych w późniejszym życiu może naprawdę wymagać szerszego dostępu do wysokiej jakości edukacji dla dzieci i młodzieży - uważają uczeni.
Na podstawie: