Podejmowanie decyzji - co dwie głowy to nie jedna

W ramach prowadzonych prac Chris Frith, emerytowany profesor neuropsychologii z Wellcome Trust Centre for Neuroimaging przy University College w Londynie (UCL), Wlk. Brytania, posiadacz grantu im. Nielsa Bohra dla wizytującego profesora w ramach projektu Interacting Minds na Uniwersytecie w Aarhus w Danii wraz z kolegami badał, czy dwoje ludzi może powiązać swoje informacje sensoryczne. Wyniki pokazują, że ludzie mają dryg do łączenia informacji z rozmaitych źródeł sensorycznych i podejmowania decyzji, która jest wówczas znacznie lepiej ugruntowana niż taka, która opiera się tylko na jednym źródle.

"Rozwiązując problemy zwykle zbieramy się w zespoły i dyskutujemy nad swoimi opiniami" - wyjaśnia dr Bahador Bahrami z UCL, naczelny autor artykułu. "W ramach naszych badań chcieliśmy sprawdzić, czy dwoje ludzi może powiązać informacje, które uzyskują od siebie w trudnym zadaniu oceny sytuacji oraz na ile poprawi to ich skuteczność."

W pierwszym eksperymencie naukowcy poprosili badanych, którzy pracowali w parach, o wykrycie bardzo słabego sygnału na ekranie komputera. Jeżeli ochotnicy nie zgadzali się, co do chwili, w której pojawiał się sygnał to naradzali się, aż do wypracowania wspólnej decyzji.

Wyniki doświadczenia wskazują, że wspólne decyzje są znacznie lepsze niż decyzje podejmowane przez "sprawniejszą" osobę. Zatem mówiąc krótko, co dwie głowy to rzeczywiście nie jedna.

Zespół przeprowadził również dwa inne doświadczenia, które pokazały, że lepszy wynik zależy od zdolności partnerów do porozumiewania się ze sobą. Mówienie drugiej osobie, że ma rację nie wystarczy - twierdzą naukowcy.

Czwarte i ostatnie doświadczenie dowiodło jednak rzeczy przeciwnej. Uczestnicy znowu pracowali w parach, wykonując to samo zadanie, ale jeden z ochotników nie wiedział, że potajemnie został "pozbawiony kompetencji" poprzez pokazanie mu niewyraźnego obrazu, na którym wykrycie sygnału nie było łatwe. W tym szczególnym przypadku dwie głowy nie są lepsze niż jedna. Naukowcy odkryli, że uczestnicy osiągnęliby lepsze wyniki, jeżeli nie zwracaliby uwagi na to, co mówi "niekompetentny" partner.

"Kiedy dwie pracujące razem osoby potrafią przedyskutować powstałe między nimi rozbieżności, dwie głowy mogą być lepsze niż jedna" - mówi profesor Frith. "Ale kiedy jedna z osób pracuje w oparciu o informacje obarczone błędem albo po prostu jest mniej sprawna w wykonywaniu swojego zadania, wówczas może to mieć bardzo negatywny wpływ na osiągany wynik."

"Zdolność do skutecznej współpracy wymaga znajomości własnych kompetencji. Wspólne decyzje nie sprawdzają się, kiedy jeden członek zespołu jest niekompetentny i o tym nie wie."

"Wszyscy znamy dobrze katastrofalne konsekwencje uwzględniania 'dowodów' o niepotwierdzonej wiarygodności w tak różnych sprawach jak istnienie broni masowego rażenia czy możliwości inwestycji nieobarczonych ryzykiem."

Wyniki prac, opublikowane w czasopiśmie Science, stanowią dorobek projektu MINDBRIDGE (Pomiar świadomości - wypełnianie luki umysł-mózg), który otrzymał 2,14 mln EUR z tematu "Nowe i pojawiające się nauki i technologie" (NEST) Szóstego Programu Ramowego (6PR) UE na opracowanie strategii i metodologii wypełniania luki między subiektywnym doświadczeniem a obiektywną obserwacją zjawisk neuronowych.

Więcej informacji:

Wellcome Trust Centre for Neuroimaging:


Uniwersytet w Aarhus:


Science: