Nauka i naprawianie świata - recepta na jesień życia?

Jeśli wierzyć prognozom, już za kilka lat taki scenariusz może być całkiem prawdopodobny. Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda stworzyli projekt, zakładający nadejście nowej ery edukacji podyplomowej, która za cel obiera odpowiednie przygotowanie starannie wyselekcjonowanych kadr do działania na rzecz „naprawy świata”. Cel, przyznajmy, ze wszech miar szczytny – walka z biedą i analfabetyzmem, zapobieganie chorobom, redukcja efektu cieplarnianego. Bo i dlaczego posiadający świetne kwalifikacje byli menedżerowie, prawnicy czy urzędnicy państwowi nie mieliby nadal służyć innym swoją wiedzą i fachowością, zdobywając dodatkowe szlify zamiast uznać, że ich czas już minął? Taki rodzaj szkolnictwa wyższego ma być wsparciem dla nowatorskich form filantropii i skierowany jest do ludzi, którzy chcą resztę swojego życia ukierunkować na pracę w interesie publicznym.

Projekt, co należy podkreślić, nie wziął się znikąd i wsparty jest wynikami badań przeprowadzonych przez organizację seniorską Civic Ventures. Wynika z nich, iż większość Amerykanów w wieku od 50 do 70 lat chce poświęcić się działalności charytatywnej. Chęć ta jest tym silniejsza im wyższy status majątkowy i pełniejsze wykształcenie respondentów. Wartości te, ich zdaniem mogą i powinny być wykorzystane na pracę u podstaw.

Co decyduje o tak dużym zainteresowaniu tą dziedziną życia? Być może to, że pokolenie baby boomers – wyżu demograficznego lat powojennych w USA, które dobiega dziś sześćdziesiątki, ukształtowane zostało przez liberalne zasady wychowania dzieci opracowane przez pediatrę Benjamina Spocka. Autor koncepcji „wychowania bezstresowego”, zachęcał rodziców w swoich poradnikach, by zawsze zaspokajali potrzeby swoich pociech. Uważa się, iż przemożny wpływ owej „dzieciocentrycznej” filozofii Spocka na pokolenie hipisowskiej rewolty spowodował u jego członków poczucie wyjątkowości, przez co w naturalny sposób czuli się predestynowani do budowy świata na nowo w latach 60-tych. Jasne jest zatem, że nie będą siedzieć z założonymi rękami tylko dlatego, że przekroczyli jakąś tam granicę wieku.

Jak im w tym pomóc? Jak przygotować ich do tego, by mogli stawiać czoła niełatwym problemom społecznym? Z pomocą mogą przyjść tutaj właśnie uniwersytety, oferując odpowiedni model nauczania. Specjalnie dobrane zajęcia miałyby odbywać się na zasadzie dyskusji w zespołach doradców. Jako prace dyplomowe uczestnicy mogliby przedstawiać sposoby założenia i prowadzenia fundacji, opracowane przez siebie programy zdrowotne czy edukacyjne bądź koncepcje własnych kandydatur na urzędy publiczne z wyszczególnieniem działań podejmowanych w zamyśle na polu społecznym.

Inicjatywa pracowników Uniwersytetu Harvarda w połączeniu z zapałem do pomagania innym jaki drzemie wśród 50- i 60 latków w USA zasługuje na uznanie. Możliwe, że w końcu emerytura nie będzie wyłącznie kojarzona z pustką i niedołężnością, a słowa Jeana Paula Sartre’a – „człowiek może był kiedyś dobry ale z pewnością było to bardzo dawno”, odejdą w zapomnienie.