Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Wiodącym tematem tegorocznych obchodów Dnia są "Technologie informacyjne i komunikacyjne dla ochrony i promocji języków i różnorodności językowej ".

Obecnie na świecie używa się między 6 a 7 tysięcy języków (w zależności od przyjętej klasyfikacji). W historii ludzkości języków było znacznie więcej - językoznawcy szacuję tę liczbę nawet na 13 tysięcy. I choć zanikanie języków oraz ich przekształcanie się jest naturalnym procesem, w ostatnich latach tempo tego procesu znacząco przybrało na sile, głównie przez wypieranie języków lokalnych przez dominujące - kojarzące się z władzą czy bogactwem.

Według pesymistycznych wizji pod koniec naszego wieku przetrwa tylko co dziesiąty z obecnie używanych języków. Optymistyczne przewidywania też nie są radosne - według nich używać się będzie połowy języków dzisiaj funkcjonujących. Obecnie ginącymi językami (3500 języków i dialektów) posługuje się zaledwie 0,2 procent ludzkości. 80 procent mieszkańców Ziemi mówi 83 najpopularniejszymi językami.

Dziś znacznie bardziej niż jeszcze kilkadziesiąt lat temu zwraca się uwagę na konieczność zachowania ginących języków i odtwarzania tych, które nie są już używane. Służą temu między innymi takie przedsięwzięcia jak edukacja dwujęzyczna (w języku urzędowym i lokalnym) w szkołach. Warto wspomnieć o ogromnej roli jaką w przetrwaniu języków pełni... chrześcijańska misja tłumaczenia Biblii. Obecnie - według danych Wycliffe Bible Translators w 2010 roku Nowy Testament był całkowicie przetłumaczony na ponad 1,668 języków a cała Biblia na 457 języków. Obecnie trwaja prace nad ponad 1500 kolejnych tłumaczeń. Pismo Święte jest w większości przypadków jedynym zapisem ginących języków i dialektów.

Trwają też wysiłki w celu odtworzenia niektórych wymarłych języków i dialektów. Do udanych należy zaliczyć "wskrzeszenie" języka hebrajskiego (na podstawie Starego testamentu i tekstów liturgicznych). Obecnie prowadzone są działania na rzecz przywrócenia do życia języka wyspy Man (Morze Irlandzkie). Francuzi starają się ocalić dialekty prowansalskie i gaskońskie. Również w Polsce coraz częściej można spotkać próby ocalenia lub odtworzenia lokalnych gwar, dialektów i języków, które choć utrudnione przez wydarzenia historyczne, są prowadzone z sukcesami. Wystarczy wspomnieć najbardziej znane - język (dialekt) kaszubski czy gwarę śląską.

Według UNESCO w 2008 roku najpopularniejszymi językami były chiński (1170 mln osób używających na co dzień), angielski (1135 mln), hiszpański (450 mln), hindi (400 mln) i arabski (350 mln) ( z 2008 roku). Najbardziej zagrożone sa obecnie języki Aborygenów, afrykańskie, dialekty indiańskie i niektóre plemienne języki Indii (m.in. z Andamanów opisywanych przez Alfreda Reginalda Radcliffe-Browna w studium antropologii społecznej "Wyspiarze z Andamanów"). Wiele z nich to języki zachowane wyłącznie w mowie, co oznacza że bezpowrotnie zginą wraz z ostatnimi mówiącymi w nich ludźmi.