Kształcenie ustawiczne a starsi pracownicy

Istnieją co najmniej dwa czynniki, które utrudniają integrację ludzi starszych z populacją produkcyjną: brak odpowiednich programów kształcenia ustawicznego, które skłaniałyby starszych wiekiem pracowników do utrzymania swojej motywacji, wydajności i sprawności oraz stereotypy związane z wiekiem.

Według naukowców w szkoleniach na terenie UE uczestniczy 25% pracowników w wieku 55-64 lata i 34% całej populacji pracującej. Niedawne badania pokazują jednak, że 50% starszych wiekiem pracowników chętnie edukowałoby się dalej, aby poprawić swoje umiejętności i perspektywy zawodowe.

Skoro starsi pracownicy posiadają chęć i potencjał, to dlaczego firmy nie są skore do inwestowania w nich, a konkretnie w ich szkolenia? Jak mówią naukowcy, w firmach panuje przekonanie, że większość możliwości kognitywnych zanika wraz z wiekiem. Przedsiębiorstwa postrzegają starszych pracowników jako mających trudności z nauką, elastycznością i obsługą komputera, uzyskujących przez to słabe wyniki na szkoleniach.

Różnica w postrzeganiu starszych i młodszych pracowników w kontekście firmy polega na tym, że ci pierwsi powinni odznaczać się wyższym morale zawodowym, świadomością wagi jakości i lojalnością, podczas gdy ci drudzy powinni być bardziej elastyczni i cechować się większym potencjałem uczeniowym oraz kreatywnością.

W badaniach prowadzonych przez naukowców z Jacobs University punktem na niekorzyść starszych pracowników było to, iż mają oni "materiał niewyuczony do nauczenia". Umiejętności uczeniowe oraz wiedza mogą z czasem maleć, jak twierdzą naukowcy, dodając że starsi pracownicy odczuwają obawy przed uczeniem się nowych rzeczy i niepewność co do swoich zdolności szkoleniowych oraz wiedzy.

Problem braku szkoleń dotyka starszych pracowników, kiedy ich zdolność przyswajania informacji oraz czas reakcji spowalniają a mobilność i wydajność w czasie spadają. Według naukowców tego typu umiejętności wymagają "płynnej inteligencji". Inteligencja płynna - umiejętność odnajdywania znaczenia w chaosie i rozwiązywania nowych problemów - słabnie wraz z wiekiem, ustępując miejsca inteligencji skrystalizowanej, która zasadza się na sprawności w wykorzystywaniu swoich umiejętności, wiedzy oraz doświadczenia.

Najnowsze badania pokazują, że głównym źródłem problemu z potencjałem uczeniowym jest brak praktyki, a nie starzenie się. Jak twierdzi zespół badawczy, jeśli mózg jest trenowany regularnie, uczenie się jest możliwe bez względu na wiek człowieka.

"Jednym z najważniejszych wyzwań XXI w. dla Europy jest reagować na zmiany demograficzne poprzez lepszą integrację starszych pracowników z rynkiem pracy, tak samo jak dbać o młodych" - wyjaśnia dr opieki medycznej Wolfgang Clement, prezes Adecco Institute i były niemiecki minister gospodarki i pracy.

"Warunkiem wstępnym integracji starszych pracowników jest utrzymanie i rozwijanie ich zdolności do pracy poprzez umożliwienie im opanowywania nowych umiejętności w ciągu całej kariery zawodowej. Dotyczy to tak samo pracowników jak i firm, ponieważ tylko w niewielkiej ich części uważa się, że starsi wiekiem [są zainteresowani] i zdolni do udziału w szkoleniach" - dodaje.

"Powszechne negatywne stereotypy dotyczące wieku, w większości bezpodstawne, zniechęcają pracowników i przedsiębiorstwa do inwestycji w kształcenie ustawiczne oraz opracowywanie metod szkoleniowych specjalnie dla potrzeb i możliwości poszczególnych grup wiekowych."
W ostatecznym rozrachunku starsi wiekiem pracownicy bardzo skorzystaliby na regularnych szkoleniach, a przedsiębiorstwa na tym, że pracownicy - tak młodsi, jak i starsi - pozostają skoncentrowani na pracy i zmotywowani.

Więcej informacji:
Jacobs University:

Adecco Institute: