12-10-2020
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Tegoroczna nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii została przyznana dwóm naukowcom, Paulowi R. Milgromowi i Robertowi B. Wilsonowi, „za ulepszanie teorii aukcji i wynalezienie nowych formatów aukcji".
Komitet Noblowski wskazał, że teoretyczne odkrycia laureatów usprawniły aukcje w praktyce. Swoje spostrzeżenia naukowcy wykorzystali też do zaprojektowania nowych formatów aukcji towarów i usług, które trudno jest sprzedawać w tradycyjny sposób, np. częstotliwości radiowe. Ich odkrycia przyniosły korzyści sprzedawcom, i podatnikom na całym świecie.
Ludzie od zawsze sprzedawali rzeczy temu, kto dał najwyższą cenę i kupowali je od tego, kto miał najtaniej. Obecnie na aukcjach każdego dnia z rąk do rąk przechodzą przedmioty warte niebotyczne sumy, chodzi nie tylko o przedmioty gospodarstwa domowego, dzieła sztuki i antyki, ale także papiery wartościowe, minerały, czy energię. Zamówienia publiczne również mogą przyjmować formę aukcji.
Stosując teorię aukcji, badacze próbują zrozumieć skutki różnych reguł cen ofertowych i ostatecznych, czyli formatu aukcji. Analiza stanowi wyzwanie, ponieważ oferenci działają strategicznie na podstawie dostępnych informacji: biorą pod uwagę zarówno to, co sami wiedzą, jak i to, co według nich wiedzą pozostali oferenci.
Robert Wilson opracował teorię aukcji przedmiotów o wartości wspólnych - tj. wartości, które nie są pewne z góry, ale ostatecznie takie same dla wszystkich, przykładowo chodzi o przyszłą wartość częstotliwości radiowych lub ilość minerałów na określonym terenie. Wilson pokazał, dlaczego racjonalni oferenci zwykle składają oferty poniżej ich własnego oszacowania wspólnej wartości: martwią się tzw. „klątwą zwycięzcy", czyli obawiają się, że zapłacą za dużo i przegrają.
Paul Milgrom sformułował ogólniejszą teorię aukcji, która dotyczy nie tylko wartości wspólnych, ale też prywatnych, różniących się w zależności od oferenta. Przeanalizował strategie ustalania stawek w ramach dobrze znanych formatów aukcji, wykazując, że format zapewnia sprzedającemu wyższe przychody, gdy oferenci wiedzą więcej na temat wzajemnych szacunków podczas licytacji.
Wraz z czasem społeczeństwa przydzielały użytkownikom coraz bardziej złożone obiekty, w tym miejsca do lądowania, czy częstotliwości . Milgrom i Wilson stworzyli nowe formaty do równoczesnej licytacji wielu powiązanych ze sobą przedmiotów w imieniu sprzedawcy, który był motywowany szerokimi korzyściami społecznymi, a nie maksymalnymi dochodami. W 1994 roku władze USA po raz pierwszy wykorzystały jeden z tych formatów aukcji do sprzedaży częstotliwości radiowych operatorom telekomunikacyjnym. Wiele krajów uczyniło potem podobnie.
Tegoroczni laureaci nauk ekonomicznych zaczynali od podstawowej teorii, a następnie wykorzystali wyniki w praktycznych zastosowaniach, które upowszechniły się na całym świecie. Ich odkrycia przynoszą ogromne korzyści społeczeństwom - mówi Peter Fredriksson, przewodniczący Komisji wyłaniajacej laureatów.
Na podstawie: