Porady - pytania i odpowiedzi

2010-10-18 10:58 autor: yasqlka

11 855 odsłon

Gdzie w "systematyce" bytów duchowych można umieścić takie istoty jak rusałki, wodniki, dytka?

Zależy mi na odpowiedzi raczej z punktu widzenia teologii i religioznawstwa (może też trochę etnografii też), bo duchowni na ogół wrzucają te istoty do jednego "worka" z demonami, szatanem etc. Czy jest w ogóle dostępna jakaś "systematyka" tego typu elementów wierzeń ludowych w ujęciu nieco bardziej powiedzmy naukowym - na przykład dla potrzeb religioznawstwa?

[ porady z tej kategorii ]

UDZIELONE ODPOWIEDZI

  • 2010-10-18 12:55 autor odpowiedzi: Roman Zając

    W teologii chrzescijańskiej słowo demon ma wyłącznie negatywny kontekst, ale w religioznawstwie demonami określa się wszystkie istoty nadprzyrodzone pomiędzy człowiekiem a bóstwem (zarówno dobre jak i złe, szkodliwe, jak i przychylne ludziom).

    A zatem w ramach demonologii religioznawcy zajmuja się np. postaciami aniołów, gdy omawiają wierzenia chrzescijańskie.

    Rusalki, południce, strzygi, topielice, latawce, płanetnicy, ubożęta i skrzaty są to wszystko demony ze słowiańskich wierzeń. Demony w znaczeniu religionawczym, rzecz jasna.

    Na przykład rusałki zwane też boginkami, to w mitologii słowiańskiej demoniczne istoty zamieszkujące lasy, pola i zbiorniki wodne. Różnie tłumaczono ich pochodzenie, np. wierzono, ze rusałkami stawały się panny które zmarły przed zamążpójściem. Rusałki miały pojawiać się w czasie nowiu i wabić do siebie młodzieńców, których zabijały.

    Teologia nie zajmuje się tymi istotami, bo nie są one bytami realnymi. Natomiast kiedyś postacie czczone przez pogan lub obecne w ludowych wierzeniach uważano za duchy służące Szatanowi, podobnie zresztą jak pogańskie bóstwa, których faktyczne istnienie niektórzy uznawali za całkiem możliwe. Teraz nikt już nie rozważa kwestii realnego istnienia tych bytów, które zresztą na marginesie zostały zepchnięte do świata bajek.

    Oceń odpowiedź 0 2

    skomentuj | odpowiedz

  • 2010-10-23 10:15 autor odpowiedzi: ostatek

    Detki, Didki, Domowe Dziadki, Ubożęta-Domowiki -
    wg Cz. Białczyńskiego ("Stworze i zdusze") mieszkały w zabudowaniach gospodarskich, po różnych kątach domostw, spichrzów, stodół, komór, strychów, piwnic, za piecem, pod progiem. Przy siedmiu cm wzrostu, proporcje ciała miały zupełnie normalne, a wiek - zawsze podeszły.

    Uczestniczyły w życiu rodziny. Pomagały w prowadzeniu domu i przezwyciężaniu codziennych problemów, troszczyły się o zwierzęta gospodarskie. Traktowano je jak członków rodziny. Przy przeprowadzce do innego domostwa gospodarze upraszali demona, by przeniósł się wraz ze wszystkimi.
    Zaniedbane demony domowe mściły się tłukąc i niszcząc sprzęty oraz naczynia, przynosiły nieszczęścia, wyzwalały działanie złych mocy, straszyły mieszkańców lub po prostu opuszczały dom, przenosząc się w inne miejsce.

    Sporo wiadomości na temat wierzeń słowiańskich, bóstw naczelnych, pomniejszych, duchów, etc, można znaleźć również w książce A. Gieysztora: "Mitologia Słowian".

    Chrześcijaństwo zdegradowało większość słowiańskich bóstw, duchów i demonów do roli diabłów i straszydeł, a w końcu zepchnęło je w całkowitą niepamięć. Czasami można je odnaleźć w wierszach...

    Domowik, po japońsku Fukurokoju,
    bardzo pożyteczny, gdy jest z zgodzie z człowiekiem.
    Lubi mieć co dzień na noc w ciemnym kącie pokoju
    dnem odwrócony spodek ze struclą i mlekiem.

    Siedzi cicho przeważnie, z nikim się nie czubi,
    kaftan sobie wyszywa paciorkami i złotem,
    - a gdy szczęście chce uciec, jak to ono lubi,
    to je zaraz za uszy przyprowadza z powrotem.

    Maria Pawlikowska - Jasnorzewska

    maja59 skomentował/a odpowiedź 1970-01-01 01:00

    Zauważyłam ciekawostkę, plusik dla eksperta zatwiedza się natychmiast, minusik dla ostatka takżę, a plusi dla ostatka po trzech próbach dalej się nie zatwierdził, czy admina ma coś do dodania?????

    Oceń odpowiedź 0 0

    skomentuj | odpowiedz

Zobacz także

DODAJ ODPOWIEDŹ:

Powiadom mnie emailem, gdy ktoś jeszcze odpowie na to pytanie

ZOSTAŃ EKSPERTEM

Publikowane w serwisie porady mają charakter edukacyjny i nie mogą być traktowane jako profesjonalne konsultacje dotyczące konkretnych przypadków. Redakcja ani wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności za skutki wykorzystania zamieszczanych porad.



Edukacja

Na skróty

REKLAMA

Szukaj pytań i odpowiedzi



Zadaj pytanie

Nie możesz znaleźć odpowiedzi? Zadaj pytanie w kategorii Nauki humanistyczne i społeczne

Eksperci radzą

Ostatnio zadane pytania

Ostatnio udzielone odpowiedzi

Tematy

Poprzednie pytania