Strona g³ównaEdukacjaGender - s³owo roku 2013

Gender - s³owo roku 2013

Kapitu³a plebiscytu "S³owa na czasie" wybra³a s³owo roku 2013. Jest nim "gender".
Gender - s³owo roku 2013 [fot. wordle.net] Wyboru po d³ugich obradach i przedyskutowaniu wielu propozycji dokona³a kapitu³a profesorów jêzykoznawstwa w sk³adzie: Jerzy Bartmiñski (Uniwersytet M. Curie-Sk³odowskiej w Lublinie), Jerzy Bralczyk (Uniwersytet Warszawski), Andrzej Markowski (Uniwersytet Warszawski), Jan Miodek (Uniwersytet Wroc³awski), Walery Pisarek (Uniwersytet Papieski w Krakowie), Renata Przybylska (Uniwersytet Jagielloñski), Halina Zgó³kowa (Uniwersytet A. Mickiewcza w Poznaniu).

Inne wyró¿nione s³owa: ekspert, Euromajdan, janosikowe, pods³uch, s³oik, têcza. W plebiscycie internetowym najczê¶ciej powtarza³o siê s³owo gender (d¿ender). Poza tym zosta³y zg³oszone nastêpuj±ce s³owa (w kolejno¶ci zg³oszeñ): têcza, , kibol, ekspert, Euromajdan (EuroMajdan, Majdan Europejski), s³oik, projekt, orkan, naród, , kryzys, jakby, zwi±zki partnerskie, zboczeniec, zamach, wêgiel, wykluczenie, wi¶nia, weganizm, szczaw i mirabelki, referendum 6 latków, przeciek, pora¿ka, po prostu, pedofilia, papie¿, ob³uda, m³otek, majdan, like, lew, leming, lapsus, konklawe, komisja, jeste¶ ca³y?, janusze, innowacyjny, heca, grafen, genderyzm, epicki, dylemat, chrzan, brzoza, ateistyczne dewotki, abdykacja, Smoleñsk, Polska, , Donald.
  • Komentarz prof. Walerego Pisarka: Czêstemu u¿ywaniu wyrazu gender sprzyja³o i sprzyja zarówno jego rozmyte (lub celowo perswazyjnie rozmywane) znaczenie, jak i zró¿nicowane nacechowanie emocjonalne. Opisuj±c ten wyraz w kategoriach s³ów sztandarowych, stwierdzamy, ¿e dla czê¶ci Polaków nale¿y on do mirandów, czyli wyrazów oznaczaj±cych tre¶ci, które nale¿y podziwiaæ, a dla innej czê¶ci do kondemnandów, czyli wyrazów oznaczaj±cych tre¶ci zas³uguj±ce na potêpienie. Promocja pojêcia gender jedna mu zwolenników, ale i mobilizuje jego przeciwników, przyczyniaj±c siê te¿ do budzenia zainteresowania samym pojêciem reszty spo³eczeñstwa. Dla niej bowiem wyraz gender staje siê jednym z disputandów, czyli s³ów, o których powinno siê dyskutowaæ. W ten sposób sta³ siê ten wyraz jednym z bardzo wyrazistych a dominuj±cych hase³ dyskursu publicznego Polaków w r. 2013, zw³aszcza w jego drugiej po³owie.
  • Komentarz prof. Haliny Zgó³kowej: S³owo gender w roku 2013 wesz³o gwa³townie do idiolektalnego repertuaru leksykalnego bardzo wielu Polakow reprezentuj±cych ró¿ne kategorie wiekowe, ¶rodowiskowe, regionalne itp. i pewnie ju¿ tam pozostanie. S³owo ma co prawda niejasn±, rozmyt± semantykê, ale za to bardzo wyraziste dwubiegunowe nacechowanie aksjologiczne (chyba jeszcze bardziej biegunowe ni¿ np. s³owo tolerancja). Dlatego nolens volens sta³o siê s³owem roku, a my jako kapitu³a jedynie to zdiagnozowali¶my.
  • Komentarz prof. Jana Miodka: Wiedzia³em, czu³em, ¿e gender musi wygraæ, bo to s³owo bij±ce w ostatnich tygodniach wszelkie rekordy popularno¶ci. Nie mogê byæ zachwycony, ¿e tak jak têcza budzi ono skrajne emocje i dzieli nasz± spo³eczno¶æ. W efekcie ci wszyscy, którzy polskich podzia³ów i sporów maj± serdecznie dosyæ, zaczynaj± u¿ywaæ formy gender tak jak w PRL-u Ruskich czy atomów: „To wszystko przez gender, panie" - jak niegdy¶ „to wszystko przez Ruskich (albo przez atomy - jak w piosence Kazimierza Grze¶kowiaka)".
  • Komentarz prof. Jerzego Bartmiñskiego: Gender to dla mnie ciekawy przyk³ad b³yskawicznej kariery obcego s³owa, które wci±¿ jeszcze jest „cytatem", a nie „zapo¿yczeniem". Ma pomagaæ odró¿niaæ p³eæ kulturow±, wynikaj±c± ze spo³ecznych przyzwyczajeñ, od p³ci biologicznej,dla której mamy ju¿ przyswojone s³owo seks (ang. sex). Czy mo¿na gender zast±piæ czym¶ rodzimym? Na razie raczej nie. Wystarczy przypomnieæ, ¿e prowadzone na uniwersytetach studia nad p³ci± kulturow±, nad wyobra¿eniami mêsko¶ci i kobieco¶ci, s± wci±¿ opatrywane obco brzmi±c± etykiet± gender studies. Na ostatni± popularno¶æ s³owa gender (pewnie zakorzeni siê w jêzyku polskim na dobre) zapracowali ostatnio niew±tpliwie biskupi swoim listem, a wcze¶niej do¶æ kuriozalna kampania prawicowej prasy przeciw gender, pe³na semantycznych uproszczeñ, nawet pomówieñ, które wzbudzi³y protest ¶rodowiska naukowego.

Zobacz tak¿e

 

 

 

Skomentuj artyku³:

Komentarze mog± dodawaæ wy³±cznie osoby zalogowane.
Jeste¶ niezalogowany: zaloguj siê / zarejestruj siê




Komentarze

  • 12:43:49, 10-02-2014 pbj badania marketingowe

    Witam PBJ Badania Marketingowe zrobi³o ankietê na temat "Gender". chcemy siê dowiedzieæ jak Polacy rozumiej± te s³owo.

    Ankieta znajduje siê na naszej stronie: www.pbj.com.pl lub w linku bezpo¶rednim: http://ankiety.interaktywnie.com/ankieta/52eb6cfd58718/.

    Zapraszamy do wype³niania ankiety. Raport zaprezentujemy na naszym blogu http://badania-rynku.blogspot.com/ lub na koncie Facebook-owym oraz na naszej stronie.
    ... zobacz wiêcej
  • 17:32:21, 10-02-2014 senesco

    Znakomite, choæ czy rzeczywi¶cie to s³owo roku 2013?

    Najpiêkniejsze s± komentarze polonistów: "mirandy", "kondemnandy", "idiolektalny", "disputandy"...

    Gender wydaje siê ju¿ prawie kolokwialne... spod strzechy.
  • 09:12:49, 12-02-2014 Bianka

    Co to jest "gender"? Pos³uchajmy

    http://www.youtube.com/watch?v=-GVAi...feature=em-hot
  • 07:50:02, 04-03-2014 Kaima

    No w³a¶nie, co to jest gender? Nikt nie wie dok³adnie, ale wszyscy wiedz±, ¿e to jest z³o, demoralizacja, pedofilia itd...
    A to po prostu ¶ciema - jak powiedzia³ jeden z respondentów. Z regu³y nie wypowiadam siê na forum na tematy spo³eczno-polityczne, ale szum wokó³ gender jest w/g mnie groteskowy. £atwo domy¶liæ siê, ¿e chodzi o odwrócenie uwagi od niektórych zachowañ pewnych osób.
    Bardzo podoba³ mi siê studniówkowy numer maturzystów z Ostrzeszowa. Ale có¿, ch³opcy w spódniczkach, w dodatku ró¿owych... Do niedawna by³by to wspania³y ¿art, ale w czasach po pos³ance Sobeckiej (chyba) takie ¿arty s± ryzykowne. Pomijaj±c fakt, ¿e w staro¿ytno¶ci i dosyæ d³ugo potem nie znano spodni, a teraz 90% spotkanych na ulicy kobiet nosi ten rodzaj garderoby. A kysz, a kysz!
    ... zobacz wiêcej
  • 11:56:27, 04-03-2014 senesco

    Rystyno - ale¿ wiemy co to "gender" - tylko, jak zazwyczaj, staramy siê co¶ do czego¶ dopasowaæ na si³ê, u¿yæ w inny sposób, wcisn±æ tam, gdzie nie pasuje...

    Kysz, kysz - prawda.
    Ale ¿adna z wojuj±cych pañ nie wyrzeknie siê spodni, prawa do studiów, prawa do zasiadania...
    A to jest gedner.
    Ja nawet jestem gotów stan±æ murem za pani± Kemp± i wróciæ do czasów, gdy uwa¿ano, ¿e zgodnie z prawem naturalnym i objawionym, kobieta powinna rodziæ dzieci, sprz±taæ, praæ, gotowaæ, bo ma za s³aby umys³ i za s³abego ducha do nauki, sztuki, czy polityki.
    Wszyscy ci gendery¶ci, którzy uwa¿ali inaczej i wymusili na spo³eczeñstwie zmiany upo¶ledzaj±ce rolê Matki, powinni byæ wymazani z historii...

    Przypomnê, ¿e by³ czas, gdy kobiety nie nosi³y bielizny, bo uwa¿ano, ¿e to ¼le wp³ywa na ich cnotliwo¶æ...
    Jestem za radykalnym usuniêciem wszystkiego, co gender z naszej kultury.
    Jak ju¿, to i¶æ na ca³o¶æ.
    ... zobacz wiêcej
  • 17:54:57, 04-03-2014 Kaima

    ¯adna z nas nie wyrzeknie siê prawa do studiów, do zasiadania... Walczymy o to zasiadanie, domagaj±c siê okre¶lonych miejsc na listach wyborczych. Nie dopominamy siê jednak o równouprawnienie na przodku w kopalni ani przy kilofie na budowie dróg.
    Na temat roli matki i ¿ony nie wypowiadam siê, bo od pe³noletno¶ci ca³y czas samam sobie sterem, ¿eglarzem, okrêtem...
  • 20:34:58, 04-03-2014 wuere'le

    Mili Pañstwo
    powiem szczerze - nic nie wiecie o Genderze
    Gender, to jest taki stwór,co na plecach nosi wór
    i do tego wora wrzuca:ch³opca, co przy siusiu kuca
    pani±, która nosi spodnie, pana, co siê nosi modnie
    I dziewczynê, która woli kiedy facet pachy goli
    I ch³opaka, który czasem zamiast machaæ swym ..........
    winem raczy siê uraczyæ tudzie¿ ckliwy film zobaczyæ.
    Czasem wrzuca co popadnie i upycha skrzêtnie na dnie,
    ciesz±c siê, ¿e to nie pora ju¿ na smoka Telesfora,
    lecz ¿e era jest Gendera, który siê w umys³y w¿era.
    Wiêc gdy widzisz, ¿e dziewczyna
    bardziej ch³opca przypomina, lub odwrotnie, jaki¶ pan
    uskutecznia damski szpan,pewnym b±d¼, ¿e ¼le siê dzieje
    i ¿e Gender postrach sieje.
    Je¶li Gender Ciê dopadnie
    to uklêknij i pro¶ ³adnie, by oszczêdzi³ Tobie bólu
    w zamian za dotacjê KULu.
    Bo gdy wpadniesz ju¿ w nie³askê bêdziesz musia³ zrobiæ ...
    wszystkim mo¿nym tego ¶wiata od proboszcza do pra³ata.
    ... zobacz wiêcej

Publikowane komentarze s± prywatnymi opiniami u¿ytkowników serwisu. Senior.pl nie ponosi odpowiedzialno¶ci za tre¶æ opinii. Komentarze niezgodne z prawem i Regulaminem serwisu bêd± usuwane.

Artykuły promowane

Najnowsze w dziale

Polecane na Facebooku

Najnowsze na forum

Warto zobaczyæ

  • Akademia Pe³ni ¯ycia
  • Kosciol.pl
  • Hospicja.pl
  • Aktywni 50+
  • Oferty pracy