Naucz się języka obcego. Dwujęzyczność otwiera umysł

W ciągu ostatnich kilkunastu lat wzrosła liczba badań dotyczących sposobu funkcjonowania . Większość z nich wskazuje na zalety używania więcej niż jednego języka. „Przełączanie się" na jest treningiem, który zapewnia mózgowi lepszą elastyczność.

Podobnie jak regularna aktywność fizyczna przydaje korzyści biologicznych, tak wyzwania umysłowe pozwalają na wzmocnienie i utrzymanie funkcji mózgu. To zaś daje ważne efekty w starszym wieku, np. zmniejsza ryzyko chorób neurodegradacyjnych czy też opóźnia ich rozwój. Ma jednak także efekty dla obecnego sposobu myślenia - pozwala poszerzyć ogląd rzeczywistości.

W badaniach, których wyniki opublikowano w Psychological Science, sprawdzono reakcje i językowe wzorce osób mówiących po angielsku, niemiecku lub posługujących obydwoma wymienionymi językami.

Uczeni pokazali uczestnikom filmiki przedstawiające np. kobietę idącą w kierunku samochodu lub mężczyznę jadącego na rowerze w kierunku supermarketu. Następnie poprosili badanych o opisanie obejrzanych scen. Kiedy robiły to osoby mówiące jedynie po niemiecku, opisywały nie tylko działanie, ale i jego cel. Przykładowo, mówili: „kobieta idzie do swojego samochodu" lub „mężczyzna jedzie do supermarketu". Osoby używające tylko angielskiego koncentrowały się na samej akcji, tj. relacjonowały: „kobieta idzie", albo "mężczyzna jedzie na rowerze" i nie wspominały celu działania.

Jak uważają eksperci, dzieje się tak dlatego, że sposób oglądu rzeczywistości osób niemieckojęzycznych jest holistyczny, tzn. patrzą na wydarzenia jako na całość. Tymczasem osoby użytkownicy języka angielskiego koncentrują się na danej aktywności. Ta różnica wynika z odmienności gramatycznych. Angielski wymaga zaznaczenia trwania akcji poprzez dodanie końcówki -ing do czasownika. Przykładowo: „Czytam książkę i nie mogę przygotować posiłku" to „I'm reading a book and I cannot prepare a meal". Niemiecki nie ma takiej konstrukcji.

W dalszym etapie testów pokazano badanym filmiki przedstawiające sceny, które cechowały się: dwuznacznością co do celu (np. kobieta szła ulicą w kierunku zaparkowanego samochodu), jasnym celem (kobieta wchodziła do budynku) lub brakiem celu (kobieta szła ulicą). Osoby mówiące wyłącznie po niemiecku bardzo często uznawały pierwszy film za przedstawiający celowość działania, a angielskojęzyczni uczestnicy nie dostrzegali zamierzenia w tej scenie.

Jakie wyniki uzyskano zaś w przypadku osób dwujęzycznych? Ich perspektywa zmieniała się w zależności od kontekstu językowego zadania. Uczestnicy, dla który niemiecki był językiem ojczystym, ale płynnie mówili po angielsku, byli również nastawieni na celowość działania jak ich jednojęzyczni krajanie. I odwrotnie - osoby urodzone w angielskojęzycznym kraju i swobodnie mówiące po niemiecku skupiały się na samej akcji, nie na ewentualnym jej efekcie. Jednakże, gdy przed obejrzeniem filmu osoby te miały głośno policzyć od jednego do dziesięciu po angielsku lub niemiecku, ich opis sceny był charakterystyczny dla języka, w którym przed chwilą liczyli.

Sami poligloci przyznają, że używanie języka obcego sprawia, że czują się kimś innym. Przykładowo, wyrażanie pewnych emocji ma inny oddźwięk w zależności od języka, z którego korzystają.

Okazuje się zatem, że znajomość języka obcego pozwala na istotną zmianę oglądu sytuacji i w efekcie pozwala np. na dokonywanie trafniejszych osądów i podejmowanie właściwszych decyzji, etc.

Na podstawie: