Medyczny Nobel 2014 - John O'Keefe, May-Britt Moser i Edvard Moser

Uczeni zostali nagrodzeni za badania nad komórkami, które tworzą system pozycjonowania w mózgu. John O'Keefe otrzyma połowę kwoty 8 mln koron szwedzkich (około 3,6 mln złotych), drugą połowę sumy dostanie małżeństwo Moser.

„Skąd wiemy, gdzie jesteśmy? Jak możemy znaleźć drogę z jednego miejsca do drugiego? I jak możemy przechowywać te informacje w taki sposób, że natychmiast znajdujemy drogę, gdy sposób następnym razem idziemy tą samą ścieżką? Tegorocznych Nobliści odkryli system pozycjonujący, „wewnętrzny" GPS w mózgu, który sprawia, że możliwe jest orientowanie się w przestrzeni, wskazując podstawę komórkową dla wyższych funkcji poznawczych", czytamy w oświadczeniu Komitetu Noblowskiego.

„W 1971 roku John Keefe odkrył pierwszy składnik systemu pozycjonowania. Okazało się, że pewien rodzaj komórek nerwowych w obszarze mózgu zwany hipokampem zawsze był aktywny, gdy badany szczur był w określonym miejscu w przestrzeni. Inne komórki aktywowały się, gdy zwierzę znajdowało się w innych miejscach. O'Keefe stwierdził, że te „komórki miejsca" tworzą mapę przestrzeni" pisze w oświadczeniu Komitet Noblowski

„Ponad trzy dekady później, w 2005 roku, May‐Britt i Edvard Moser odkryli kolejny kluczowy składnik systemu pozycjonowania mózgu. Zidentyfikowali inny typ komórek nerwowych, które nazwali komórkami siatkowymi. One generują i koordynują system oraz pozwalają na precyzyjne pozycjonowanie i odnajdywania drogi. Późniejsze badania uczonych wykazały, jak „komórki miejsca" i komórki siatkowe" umożliwiają określenie pozycji i nawigację", wyjaśnia dalej Komitet.

„Odkrycia John O'Keefe, May-Britt Moser i Edvarda Mosera rozwiązują problem, który od wieków zajmuje filozofów i naukowców - w jaki sposób mózg tworzy mapę otaczającej nas przestrzeni i jak możemy sterować naszą drogą w skomplikowanym środowisku?", czytamy w oświadczeniu.

John O'Keefe urodził się w 1939 roku w Nowym Jorku. Obecnie jest dyrektorem Sainsbury Wellcome Centre in Neural Circuits and Behaviour przy University College London.

May‐Britt Moser urodziła się w Fosnavåg (Norwegia) w 1963 roku. Jest dyrektorem Centre for Neural Computation w Trondheim.

Edvard I Moser urodził się w Ålesund (Norwegia) w 1962 roku. Obecnie jest dyrektorem the Kavli Institute for Systems Neuroscience w Trondheim.

, którzy odkryli, jak hormony, enzymy i inne kluczowe substancje są transportowane w komórkach.